Dodenakker in Heemse

Het oude kerkhof naast de Hervormde kerk in Heemse herbergt enkele merkwaardige grafmonumenten. In de eerste plaats een reusachtige eik. Deze boom is meer dan 160 jaar oud. Onder de boom is in 1836 de hervormde predikant dominee H. Wineke begraven. “Niets is blijvend, zelfs een grafsteen niet. Laat daarom een boom mijn grafzerk zijn”, zei Wineke, of woorden van die strekking. Zijn vrouw en dochter liggen ernaast begraven, maar op hun graf ligt wel een – helaas erg beschadigde – grafsteen.

Ezelskoppen
Pal naast de graven van de Winekes ligt een graf met een hekwerk eromheen. Hier hebben de Van Ittersums hun laatste rustplaats gevonden. Op het graf ligt een steen met het familiewapen, waarin drie ezelskoppen zijn verwerkt. Hoe de familie daaraan is gekomen, is een vreemd verhaal. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog zou prins Maurits aan een vaandrig Van Ittersum opdracht hebben gegeven tot het uitvoeren van een moeilijke militaire opdracht. Als hij terugkwam, zo werd hem beloofd, zou hij in de adelstand worden verheven.

Van Ittersum kwam terug, maar zonder dat de opdracht met succes was uitgevoerd. Maurits zou zichzelf toen voor een driedubbele ezelskop hebben uitgescholden dat hij niet als eis had gesteld, dat de operatie had moeten lukken. Hij hield echter woord en Van Ittersum kreeg zijn wapen, met de ezelskoppen van Maurits.

Legaat
Nog even op ds. Wineke terugkomend: Toen hij nog maar een jaar in Heemse was kreeg hij van een gemeentelid een legaat van 200 gulden per jaar, zolang hij in Heemse bleef wonen. Er wordt beweerd dat hij het daarom zo lang in Heemse heeft volgehouden. Dat gemeentelid was de Vrouwe van Heemse, Clara Feyoena van Sytzama. Ook zij ligt hier begraven. Alleen: in de kerk en niet ernaast.