Ze waren maar wat trots, de winkeliers van Hardenberg: slechts in twintig plaatsen in Nederland mocht in 1960 een Polio-winkelweekactie worden gehouden. En Hardenberg behoorde tot dat selecte groepje.
Van 24 november t/m 5 december werd de traditionele Sinterklaasweek ingeruild voor een actie om de kas van het poliofonds, officieel het Prinses Beatrix Fonds genoemd, flink te spekken. Klanten kregen bonnen bij hun aankoop, tien van die bonnen moesten in een envelop worden gestopt, vervolgens moest een slagzin worden bedacht en dan kon men meedingen naar de prijzen: 50 levensmiddelenpakketten die beschikbaar waren gesteld door het Poliofonds, een elektrische wasmachine, een centrifuge, een elektrisch scheerapparaat, een stofzuiger en meer van dergelijke apparaten, beschikbaar gesteld door de plaatselijke middenstand. Om de actie extra onder de aandacht te besteden vroegen de winkeliers aan de gemeente of ze met een geluidswagen door de straten mochten rijden. “Er bestaat geen bezwaar tegen het maken van propaganda voor de Polifonds-actie door middel van een op een auto aangebrachte luidspreker”, schreef burgemeester De Goede, “mits de geluidswagen geen standplaats inneemt op kruispunten, in bochten of op splitsingen van wegen.”
Epidemie
Het Poliofonds was in 1956 opgericht, ter bestrijding van Kinderverlamming. Er had dat jaar een zware epidemie geheerst, die 2200 patiënten had gemaakt. Polio kwam wel vaker voor, maar niet in die mate. Er moest hulp komen voor de slachtoffers, vooral financiële hulp. Om dat duidelijk te maken was het verhaal van Jantje bedacht, dat in veel kranten werd afgedrukt. Ook in weekblad De Toren.
Jantje had kinderverlamming gekregen. Sommige mensen konden door de polio-infectie niet meer zelfstandig ademen en werden in een ijzeren long geplaatst, anderen konden vanwege hun spierziekte niet meer zelfstandig lopen. Dat laatste was bij Jantje het geval. Hij kreeg een beugel, maar die beugel moest met het ventje meegroeien. Dat moesten de ouders betalen. Hij moest naar school fietsen maar dat kon alleen op een speciale fiets. Hij had krukken nodig, zwemlessen en massage voor zijn spieren, allemaal kosten die de ouders niet konden betalen. Jantje was dus nog jaren aangewezen op steun van het Prinses Beatrix Fonds, zoals de Poliofonds vanaf 1957 heette.
Collecteren
Kon er dan niet ‘gewoon’ gecollecteerd worden om het fonds te steunen in plaats van een hele actieweek te houden? Zeker wel, en dat gebeurde ook. Maandag 13 juni 1960 werd in de kantine van de Miva (tegenwoordig RTC aan de Parkweg in Hardenberg) een plaatselijk comité geïnstalleerd, onder voorzitterschap van de huisarts dokter Van de Berg. Dat gebeurde door burgemeester De Goede. Die stelde met voldoening vast “dat er tegenwoordig tijd is om actief iets te doen aan de noden van de bevolking.” Daar was men vroeger niet aan toegekomen “vanwege de slaafse werkzaamheden”.
In het comité zat naast dokter Van de Berg de echtgenote van ambtenaar Boekhoven, de echtgenote van notaris Boodt, de echtgenote van burgemeester De Goede, de echtgenote van dierenarts Sinnema en verder ambtenaar Nijzink en journalist Seinen.
Jarenlang is er gecollecteerd, hoewel het aantal patiënten sterk terugliep door onder meer de vaccinatie met de bekende Dktp-prik (difterie, kinkhoest, tetanus, polio). Tegenwoordig is dan ook het terrein verlegd naar andere spierziekten en is de naam gewijzigd in Prinses Beatrix Spierfonds.
Loterijwet
Maar goed, als er al wordt gecollecteerd, waarom dan nog een actieweek? Omdat een gewone winkelweekactie in Sinterklaastijd voor problemen zorgde. Vanwege de loterijwet kon de middenstand geen prijzen beschikbaar stellen zoals dat voorheen gebeurde. Om een voorbeeld te geven: in De Krim was in 1959 een winkelweekaktie gehouden waarbij het gewicht van alle winkeliers samen moest worden geraden. Onder politietoezicht gebeurde dat op de grote weegburg van aardappelmeelfabriek Onder Ons. Het exacte gewicht bedroeg 2188,5 kilo. En laat er nou één persoon zijn die dit juiste gewicht had geraden. J. Ennema kreeg een jaar lang vlees, brood en melk.
Wat de polio-actieweek betreft: van een doorslaand succes was geen sprake. Tijdens de jaarvergadering van de Handelsverenging moest penningmeester Wamelink erkennen dat de winkelweek niet had gebracht wat men ervan had verwacht. Na afdracht van een bepaalde som aan het Poliofonds bleek dat er een klein tekort was.