Het is een van de oudste gebouwen in Hardenberg (meer dan 125 jaar oud), maar het staat niet op de gemeentelijke monumentenlijst: de werkplaats van de firma Vasse aan de Lage Doelen.
Het is ook niet echt een mooi gebouw. Wel ziet het er een beetje vreemd uit voor een werkplaats, maar dat is niet zo verwonderlijk, als bedacht wordt dat het pand ooit dienst heeft gedaan als school. Twee keer zelfs. De eerste keer was van 1870 tot 1931 als ‘School met den Bijbel voor Lager Onderwijs in Hardenberg’. In de jaren zestig van de 19e eeuw vonden nogal wat Hardenbergers, dat de Staatsschool niet goed kon voldoen aan de behoefte aan christelijk onderwijs. Er moest dus een nieuwe school komen. Maar zoals zo vaak waren er plannen te over, maar geld te weinig. Er werden collectes gehouden en circulaires door het hele land gestuurd met het verzoek om een financiële bijdrage. Helaas, de kas werd slechts matig gevuld.
Legaat en gratis grond
Toch ging de vereniging voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs door, in de hoop dat er ooit betere tijden zouden aanbreken. En zie: een legaat van het overleden bestuurslid Weitkamp en gratis een lap grond van een ander bestuurslid, molenaar Bruins, zorgden ervoor dat in 1869 met de bouw van de school kon worden begonnen. En nog belangrijker: bestuurslid Roelof Vasse bouwde de school zonder er financieel veel beter van te worden, om het zo maar eens uit te drukken. Een jaar later werd er voor het eerst les gegeven aan de Kerkstraat, nu de Lage Doelen genoemd. Naast de school werd het meestershuis gebouwd. De school is later nog eens uitgebreid met enkele lokalen en de meesterswoning veranderde ook in lesruimte, maar rond 1920 vond men dat er een nieuwe school moest komen, omdat het gebouw de groei van het christelijk onderwijs niet kon bijbenen.
Huishoudschool
In 1931 werd de nieuwe school, naast de oude, in gebruik genomen. De gemeente Stad-Hardenberg werd eigenaar van het oude pand. Een huurder was meteen gevonden. De Landbouwhuishoudschool nam drie lokalen in gebruik, nadat de plannen voor een eigen gebouw in de prullenbak waren beland omdat de kosten hiervoor te hoog waren. De andere lokalen werden gehuurd door een tekenschool, een voorloper van de latere ambachtsschool, waar jongens technisch tekenen leerden. Tot 1959 heeft het gebouw als school dienst gedaan, een periode die alleen rond het eind van de Tweede Wereldoorlog werd onderbroken door inkwartiering van eerst Duitse en later Nederlandse militairen. Op de drempel van de jaren zestig betrokken de leerlingen en het personeel een nieuwe huishoudschool aan de Marslaan, vanaf 1964 ‘Christelijke Huishoudschool Clara Feyoena’ genoemd.
De oude lagere school werd verkocht aan de buurman Vasse. De achterkleinkinderen van bouwer Roelof Vasse gebruikten de ruimtes jarenlang als werkplaats voor enkele bedrijven. “Tot tevredenheid”, zeggen ze. “In de winter niet te koud en ’s zomers niet te warm. En geen scheuren of verzakkingen, het gebouw is nog puntgaaf.” Overgrootvader Vasse heeft, zonder het te weten, zijn geslacht een mooie erfenis nagelaten.